TOKOH FALSAFAH ISLAM : AL-FARABI

AL-FARABI (870-950)

Wan Nor Aminatunsyima Binti Mior Razali (A170700)

(Isnin : 5.00 petang) 

AL-FARABI  merupakan seorang ilmuan islam yang menguasai pelbagai ilmu pengetahuan tetapi beliau lebih cenderung dalam bidang falsafah dan mantik. Al-Farabi merupakan tokoh falsafah islam yang gigih dalam penulisannya dan dikatakan menulis sekitar 100 karya ilmiah yang merangkumi pelbagai tema. Nama asal beliau ialah Abu Nasr Muhammad Bin Muhammad Tarkhan Al-Uzdag. Dilahirkan di Wasij, di wilayah Transosiana, di negara Turkestan. Beliau dilahirkan pada tahun 257 Hijrah bersamaan 870 Masihi, pada zaman pemerintahan kerajaan Samaniah dan wafat di Haleb (Aleppo) pada tahun 339 H bersamaan 950 M. Bapa beliau bekerja sebagai seorang pegawai tentera kerajaan manakala pekerjaan ibu beliau tidak diketahui dengan jelas.

Al-Farabi mendapat pendidikan awal daripada guru-guru persendirian, samada beliau belajar di rumah guru berkenaan atau belajar secara formal di masjid. Beliau tidak seperti tokoh atau sarjana muslim yang lain, kerana beliau tidak menulis mengenai riwayat kehidupannya sendiri berbanding dengan tokoh yang lain. Al-Farabi dikatakan mempunyai daya akal yang tinggi sejak kecil lagi kerana dalam usia muda sudah belajar berbagai ilmu. Beliau dapat menguasai beberapa Bahasa asing, antaranya Syria, Arab, Greek dan beberapa bahasa lagi. Beliau menguasai pelbagai bidang ilmu keagamaan dan mahir dalam pelbagai cabang falsafah, ilmu lingkungan, ilmu ketenteraan dan ilmu muzik. Walaupun beliau mahir dalam pelbagai bidang namun beliau lebih tertarik pada bidang falsafah dan logik. Al-Farabi menjadi guru bagi Ibnu Sina, tokoh pemikir dan perubatan islam serta Ibnu Rushd dan ahli-ahli falsafah islam yang lain. Oleh itu, beliau mendapat gelaran sebagai guru kedua (al –mu’allim as-tsani) atau Aristotle kedua.

Al-Farabi mendefinisikan falsafah sebagai satu ilmu yang menyelidiki hakikat sebenarnya dari segala yang ada ini. Beliau berpendapat bahawa tidak ada pertentangan antara falsafah Plato dengan Aristotle sebab kelihatan berlainan pemikiran tetapi hakikatnya mereka bersatu dalam tujuan. Dalam falsafah politik, Al-Farabi berpendapat bahawa ilmu politik adalah ilmu yang meneliti berbagai bentuk tindakan, cara hidup, watak di posisi positif dan akhlak. Manakala falsafah metafizik Al-Farabi merangkumi ilmu ketuhanan,wujud dan  sifat-sifat Tuhan. Penulisan Al-Farabi mencakupi setiap bidang ilmu. Idea beliau juga mempengaruhi daripada segi keintelektualan ke atas dunia Islam di Timur dan juga dunia Latin di Barat. Di antara karyanya yang terkenal ialah Fi- Mabadi Ara’ Ahl al-Madinah al-Fadilah yang menjelaskan tentang Teori Kemasyarakatan dan Kenegaraan al-Farabi. Dalam buku beliau ini Al-Farabi telah membicarakan pelbagai bidang ilmu dan bahagian-bahagiannya.Antaranya ilmu-ilmu bahasa (ilm al-lisan), ilmu mantik, ilmu matematik (at-ta’alim), ilmu fizik (al ta’lim at-tabi’i), dan banyak lagi.

RUJUKAN

Ibrahim, M. Subhi, 2012, al-Farabi : sang perintis logika Islam, Jakarta, Indonesia : Dian Rakyat
Muhsin Mahdi, 1962, alfarabi’s philosophy of Plato and Aristotle, Itacha, New York